زنگ خطر کاهش جمعيت مدتهاست به صدا درآمده و مسئولان و متوليان اقدامي اساسي براي اين مشکل نکرده اند، مشکلي که عوامل زيادي در آن دخيل بوده و با ايجاد مشوق ها مي توان از بحران کاهش جمعيت جلوگيري کرد.
به گزارش
پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از
سفير افلاک اوايل دهه ۷۰ بود که تبليغات بسيار گسترده اي براي کاهش تعداد فرزندان آغاز شد، شعار «فرزند کمتر، زندگي بهتر» بر در و ديوار شهر خودنمايي کرد و اين تا جايي بود که حتي بر روي بسياري از کالاها و تبليغات تلويزيون هم وجود داشت تا بتواند اثرگذاري داشته باشد.
رفته رفته اين شعار آنقدر جاي خود را باز کرد که فرزندان خانواده ها که در گذشته حدود شش نفر بودند به دو فرزند رسيدند و امروز نيز دنياي تک فرزندي روز به روز وسيع تر مي شود.
اگرچه در همان سالها اين شعار و تبليغات اثرگذاري خود را نشان داد و در کاهش جمعيت موثر بود اما امروز زنگ خطري براي نرخ رشد جمعيت در کشور نواخته شده که متاسفانه مسئولين صداي اين زنگ خطر را نمي خواهند بشوند و بيخيال برنامه ريزي براي رفع اين بحران شده اند.
کاهش نرخ جمعيت
از يک سو مشکلات اقتصادي و معيشتي و از سوي ديگر نبود مشوق هاي لازم براي فرزند آوري دست به دست هم داده اند تا نرخ جمعيت هر روز کاهش يابد، اين در حاليست که امروز کشور ما يکي از کشورهاي جوان دنيا محسوب مي شود اما کاهش نرخ جمعيت مي تواند در آينده تهديدي بزرگ محسوب شود.
جمعيت جوان در هر کشور يکي از مولفه هاي امنيت و قدرت است به طوري که اگر کشوري جمعيت جوان نداشته باشد در معرض تهديدها و آسيب هايي از سوي دشمن قرار مي گيرد.
عليرغم همه اين مسائل تقليد از غرب و برخي از رفتارهاي کشورهاي ديگر و اروپايي در امر کاهش نرخ جمعيت اثر گذار بود تا جايي که امروزه تمايل جوانان براي فرزند آوري کاهش يافته و بسياري از مسائل حاشيه اي ديگر را در اولويت زندگي خود قرار مي دهند.
تبليغات دشمن براي کاهش جمعيت
تبليغات پوچ دشمن براي کاهش جمعيت زنگ خطري جدي است و براي اين موضوع بايد مسئولان از جمله دولت و مجلس براي جلوگيري از بحران جمعيت و تشويق جوانان به فرزند آوري اقدام کنند.
نرخ رشد جمعيت در سال ۶۵ حدود ۳٫۹ درصد بوده که اين رقم در سال ۹۵ به ۱٫۲۴ درصد رسيده و اين رقم طي سال هاي اخير کاهش يافته است.
يکي از مولفه هاي کاهش نرخ جمعيت، کاهش نرخ ازدواج است که آمارها نشان مي دهد سن ازدواج در بين جوانان بالا رفته و جوانان اولويت هاي ديگري از جمله تحصيلات، رفاه زندگي و داشتن شغل مناسب را در اولويت زندگي خود قرار داده اند.
البته داشتن شغل مناسب و حداقل امکانات براي هر زندگي مشترک يک ضرورت است اما حساسيت زيادي در هر يک از اين حوزه ها مي تواند سن ازدواج را بالا برده و از سوي ديگر زاد و ولد را کاهش دهد.
کاهش ازدواج و هزينه هاي سرسام آور
اين موضوع نشان مي دهد که جوانان فرصت زيادي براي فرزند آوري در سنين بالا را ندارند در حالي که از همين فرصت هم سالها براي ايجاد رفاه کامل براي يک فرزند استفاده مي کنند و در نهايت کاهش جمعيت را به دنبال دارد.
اگرچه برخي از زوجين دچار مشکلات ناباروري هستند و تمايل به داشتن فرزند دارند اما هزينه هاي بالاي درمان ناباروري و عدم پذيرش از سوي برخي بيمه ها سبب مي شود تا برخي از زوجين توان خرج و مخارج درمان ناباروري را نداشته باشند.
بسياري از زوجين بعد از تشکيل خانواده بايد سالها کار و تلاش کنند تا بتوانند مبالغي را براي فرزند آينده خود پس انداز نمايند، در حالي که برخي از زوجين حتي دفترچه بيمه براي هزينه هاي دوران بارداري هم نداشته و علاوه بر اين هزينه هاي شير خشک و پوشاک هم آنقدر زياد است که هر ماه درصد قابل توجهي از هزينه را به خود اختصاص مي دهد.
عدم مشوق هاي دولت براي تشکيل زندگي جوانان
متاسفانه مشوق هاي لازم براي ترغيب جوانان به امر ازدواج و فرزند آوري از سوي دولت بسيار ضعيف است و اين خود دليلي بر کاهش مواليد شده است.
در سال ۹۳ مقام معظم رهبري سياسيت هاي کلي جمعيت را در اين راستا ابلاغ کردند تا در راستاي افزايش جمعيت برنامه ريزي و اقداماتي صورت گيرد، سياست هايي از جمله رفع موانع ازدواج، اختصاص تسهيلات مناسب براي مادران باردار، خدمات بهداشتي و درماني و مراقبت‌هاي پزشکي در جهت سلامت باروري و فرزندآوري، نهادينه‌سازي سبک زندگي اسلامي از مهمترين سياست ها محسوب مي شوند.
اما عليرغم اين موضوعات برخي از مسئولين با خواب خرگوشي، خيلي راحت از کنار موضوع مهم جمعيت مي گذرند و بي تفاوتي آنها در اين مسئله مهم کاملا مشهود است.
تنهايي، سهم کودکان تک فرزند
در ميان اين همه هياهوي جمعيت، تک فرزندي اين روزها در بين بسياري از خانواده ها گسترش يافته و فرزندان زيادي به جاي داشتن خواهر و برادر، امکانات و رفاهيات بيشتري دارند.
اين کودکان هيچگاه طعم رقابت و يا بازي هاي شيرين با هم بودن در يک خانه را درک نمي کنند و قرباني دغدغه ها و تفکرات والديني مي شوند که به تک فرزندي براي داشتن رفاهي بيشتر ايمان دارند.
در آينده واژه هاي خاله، عمه، دايي و عمو براي بسياري از کودکان تک فرزند غريبه مي شود، کودکاني که روزها و شب هايشان را با عروسک ها و ماشين هاي بي جان سپري کرده اند.
ضرورت کار فرهنگي و مشوق ازدواج براي جوانان
فريبا احمدي کارشناس خانواده در گفت و گو با خبرنگار سفيرافلاک اظهار داشت: کاهش جمعيت دليل هاي مختلفي دارد که يکي از آنها بالا رفتن سن ازدواج است به طوري که جوانان ترجيح مي دهند تحصيلات دانشگاهي داشته باشند و بعد از آن حتما در يک شغل مشغول به کار شوند.
وي افزود: گاهي دوران تحصيل و يافتن شغل جوانان به ۸ سال هم مي رسد و طلايي ترين دوران زندگي جوانان براي يافتن شغل و يا تسهيلاتي براي ايجاد شغل اينگونه سپري مي شود.
احمدي تصريح کرد: بسياري از جوانان دليلشان براي تاخير در ازدواج، مشکلات اقتصادي است و با توجه به هزينه هاي سنگين براي برگزاري مراسم، رهن يک خانه و يا وسايل اوليه زندگي بايد تسهيلاتي دريافت کنند که با توجه به اين هزينه ها، رقم تسهيلات ازدواج را کافي نمي دانند.
کارشناس خانواده عنوان کرد: رشد جمعيت نياز به کار فرهنگي و مشوق هايي اساسي دارد تا زوجين با خيال راحت براي تشکيل خانواده و فرزند آوري برنامه ريزي کنند.
لحاظ شدن سياست هاي تشويقي
وي بيان کرد: بسياري از زوجين هم پس از تشکيل خانواده مرفه بودن فرزند را در اولويت قرار مي دهند به طوري که مي خواهند هر آنچه امکانات و راحتي است را يکجا براي کودک خود فراهم کنند در حالي که بيشترين نياز کودک همبازي و داشتن خواهر و برادر است.
احمدي اظهار داشت: علاوه بر همه اين موارد، برخي از مادران شاغل از بچه دار شدن نگران هستند که يا ممکن است شغل خود را از دست بدهند و يا اين که مراقبت هاي لازم از کودک صورت نگيرد در حالي که نياز است براي مادران شاغلي که بچه دار مي شوند سياست هاي تشويقي در نظر گرفته شود و شرايط را براي آنها و کودک مناسب کنند.
کارشناس خانواده تصريح کرد: آثار منفي تک فرزندي تهديدي است که خانواده ها بايد جدي بگيرند، کودکان تک فرزند از بسياري بازي هاي دسته جمعي و يا گروهي محروم هستند و در واقع برخي از تجربيات را هيچ گاه درک نمي کنند در حالي که خانواده هايي که چند فرزند دارند در آينده بهتر مي توانند در جامعه حاضر شوند و در کارهاي گروهي و جمعي شرکت کنند.
دولت و مجلس براي افزايش جمعيت برنامه ريزي کنند
مهرداد ويسکرمي نماينده مردم خرم آباد در مجلس شوراي اسلامي در گفت و گو با خبرنگار سفير افلاک اظهار داشت: با توجه به معيارهاي افزايش جمعيت، جمعيت کشور با کاهش همراه است که در دهه هاي آينده ممکن است به يک بحران تبديل شود.
وي افزود: کاهش جمعيت بر اثر سياست هايي است که در دراز مدت اجرا شدند و براي اين موضوع برخي از صندوق هاي جهاني که حاضر نبودند داروي مردم ما را تامين کنند، در اين کار کمک کردند.
ويسکرمي تصريح کرد: سالها سياست هايي مبني بر کاهش جمعيت در کشور اجرا شد تا جايي که امروز در در برخي از استانها جمعيت، به سمت رشد منفي حرکت مي کند که در دهه هاي اخير مشکلاتي ايجاد مي کند.
نماينده مردم خرم آباد در مجلس شوراي اسلامي عنوان کرد: در همين راستا دولت و مجلس يازدهم وظيفه دارند برنامه ريزي و اقداماتي انجام دهند و مديريت هاي لازم را براي اجراي برخي برنامه ها اجرايي کنند.
کليد خوردن طرح افزايش جميعت و تعالي خانواده در مجلس
وي بيان کرد: طرح «افزايش جمعيت و تعالي خانواده» در مجلس کليد خورده که طرح مفصلي است که در کميسيون فرهنگي آماده شده و نظراتي روي آن داده شده است.
ويسکرمي با اشاره به مولفه هاي اين طرح افزود: با تصويب اين طرح، مشوق هايي که براي آن در نظر گرفته شده مي تواند گامي براي افزايش جمعيت باشد از جمله ازدواج، افزايش جمعيت و فرزند آوري، افزايش تعداد فرزندان، مشوق هايي براي پدر و مادر، حمايت از بانوان شاغل براي بچه دار شدن بخشي از اين طرح است.
نماينده مردم خرم آباد در مجلس شوراي اسلامي گفت: اگر اين طرح اجرايي شود طرح رضايت بخش و خوبي است که اين طرح نوشته شده و در کميسيون فرهنگي آماده بود و در مرحله اي است که بعد از اين که پژوهش ها و قوانين مجلس هم نظر دهند، بنا بر تشخيص هيات رئيسه طبق اولويت بندي وارد صحن مجلس مي شود که در مرحله تصويب قرار داده شود.
انتظار مي رود تا دير نشده برنامه ريزي لازم براي ارائه مشوق هايي به جوانان براي امر ازدواج و فرزندآوري در نظر گرفته و جلوي خطر جدي کاهش جمعيت گرفته شود.